Historie bewonersparticipatie

Home » Belangenorganisatie Wijplaat » Historie bewonersparticipatie

Bewonersparticipatie van vroeger tot nu; Wijkraad voor Heijplaat

Op 6 november 1947 werd de Wijkraad voor Heijplaat opgericht. Bewoners konden indertijd alleen onderdeel van de raad worden als zij bij een politieke partij waren aangesloten. Het was een fulltime baan met veel (gemeentelijk) overleg. Gelukkig kon de werklast worden verdeeld: ieder lid had een eigen specialisatie en was daarbinnen op de hoogte van de actuele ontwikkelingen en onderwerpen. Op die manier lukte het de Wijkraad om op alle lopende zaken goed te reageren. Toen de stad in 1993 in deelgemeentes werd verdeeld werden de wijkraden opgeheven. Heijplaat werd ingedeeld bij deelgemeente Charlois. De Wijkraad besloot vanaf 1994 als blijvende vertegenwoordiging een wijkbestuur voor Heijplaat in te stellen: de Vereniging van Wijkbewoners, de VWH. De jaren ’80 en ’90 waren roerige tijden. De inkrimping en voortdurende reorganisaties bij de RDM zorgden voor onrust en onzekerheid en eindigde met faillissement in 1983. De dreiging van de sloop van het dorp kwam daar nog bovenop. De wijkraad voerde met veel bewoners met succes actie voor het voortbestaan van Heijplaat.

Vereniging van Wijkbewoners

De VWH had in tegenstelling tot de vroegere Wijkraad alleen een adviserende rol, maar had een netwerk van contacten binnen de gemeente, zowel bestuurlijk als politiek. Hierdoor was de communicatie onderling redelijk effectief. Niet alleen de door de RDM opgebouwde gemeenschap veranderde, maar ook de industrie om het dorp heen. De containeroverslag kwam op en zorgde voor een snelle toename van zwaar vrachtverkeer. De doorstart van de RDM als RDM Technology mislukte. Het RDM-terrein, het kloppende hart van Heijplaat, kwam leeg te staan. Het gebied verpauperde.

Herontwikkeling van Heijplaat

Vanaf 2004 kreeg het gebied een nieuwe impuls. Woonbron plande renovatie en nieuwbouw in Heijplaat. Bewoners en ondernemers werden uitgenodigd voor brainstormsessies. Het Havenbedrijf begon met de renovatie van het RDM terrein met de oprichting van Stadshavens B.V. De professionals en bewoners uit Heijplaat leverden in wisselende samenstelling visies voor de gebiedsontwikkeling. Het eerste was Plan Kolibri van de VvE Heijplaat (2005), gevolgd door Plan Groot Heijplaat van Heijplaat Werf (2010). Heijplaat werd in 2010 benoemd als pilotwijk voor duurzaamheid. Daar werden IKS-gelden voor beschikbaar gesteld. In verband met de gebiedsontwikkeling werd er een Samenwerkingsovereenkomst opgesteld tussen gemeente Rotterdam, Deelgemeente Charlois, Havenbedrijf en Woonbron, SOK 1. Vervolgens werd in SOK 2 de VWH als officiële bewonersvertegenwoordiging opgenomen. Daarnaast startte Heijplaat Vitaal: een informele klankbordgroep waarin ideeën over de gebiedsontwikkeling van Heijplaat met bewoners werden gedeeld. Het afsprakenkader van de SOK werd door de VWH als uitgangspunt gebruikt voor voorstellen voor duurzame ontwikkeling. In 2014 bleek dat de praktijk taaier is dan de theorie. Constante wisseling in vertegenwoordigers in de SOK zorgde voor gebrek aan kennisoverdracht en vertraagde de voortgang. Bij de bouw van de loods van Condor in 2012 bleek de bewonersparticipatie ook in de praktijk niet te werken, zoals werd geconstateerd door de gemeenteraad.

2014. Stagnatie en veranderingen

In 2014 bleek dat de IKS-gelden voornamelijk besteed waren aan externe partners en gemeentelijke diensten. Woonbron besloot geen nieuwbouw in Heijplaat te kunnen realiseren, waardoor de herontwikkeling weer vertraagd werd. Gemeente Rotterdam moest de bouwopdracht overnemen. In 2014 publiceerde de VWH de gebiedsvisie ‘Groot Heijplaat, een duurzame verandering naar 2035’, waarin alle aspecten voor ontwikkeling van een Duurzaam Heijplaat werden toegelicht. Uit de reacties binnen de gemeente bleek dat de VWH ver voor de troepen uitliep. Behalve veel complimenten voor het rapport bleef vervolg in de praktijk achter. Wel werd met de IKS-gelden de Huiskamer ingericht, Hotspot Hutspot naar Heijplaat gehaald en de buitenruimte (Groenkleed) voor een deel ontwikkeld.

Einde VWH

Per 2016 werden de subsidies aan de wijkbewonersverenigingen opgeheven. Hierdoor moest de VWH het kantoor, incl. groot archief, sluiten. De leden van het bestuur waren moegestreden door alle tegenslag en nieuwe aanwas bleef uit. De VWH besloot tot opheffing, om hiermee een belangrijk signaal van onvrede te geven naar de externe partijen, met de hoop dat er door bewoners nieuwe initiatieven zouden worden ontwikkeld en er weer een betere samenwerking met Gemeente, Havenbedrijf en Woonbron zou ontstaan.

Wat we hebben bereikt

Ondanks vele tegenslagen heeft de bewonersvertegenwoordiging ook veel bereikt voor het dorp.

Voortbestaan

In 1989-1990 is de sloop van Heijplaat voorkomen door samenwerking van de Wijkraad en de Vereniging van Huurders Heijplaat. Zij schakelden juristen in en bewoners demonstreerden wekenlang voor het stadhuis. Anders hadden wij hier nu niet eens gewoond!

Milieu

De ligging van de schepen in de Waalhaven is aangepast i.v.m. geluidsoverlast, evenals de toewijzing van bedrijfsterreinen. De herhaalde rapportage over de geluidseffecten is nu serieus onderwerp van onderzoek. De aanleg van een 50-km. ontsluitingsweg van de RDM dwars door het dorp is voorkomen en het snelverkeer op de Eemhavenweg is gestopt.

Monumenten

De hoogbouw op het RDM-terrein is beperkt. Tuindorp Heijplaat is samen met RDM-terrein en de voormalige Quarantaine Inrichting in 2018 beschermd stadsgezicht geworden. De gebiedsvisies van Heijplaat zijn achteraf door de professionals als inspiratie gebruikt voor de herontwikkeling, o.a. voor het groenplan en het waterbeheer. Dit alles is het resultaat van de langdurige en gemotiveerde inspanning van bewoners. Het blijft belangrijk dat bewoners als gelijkwaardige partij gehoord worden bij zaken die hun wijk betreft en dat zij tastbare invloed op beleid kunnen uitoefenen, Het nieuwe initiatief voor belangenbehartiging van woonwijk Heijplaat is een nieuw begin. Het is tijd om het werk van de VWH voort te zetten. We moeten blijven knokken voor ons dorp! Doe je mee ?

Een nieuw begin?

Jazeker! Wij vinden het belangrijk dat we als bewoners onze krachten bundelen. Om beter samen te werken met – en invloed uit te oefenen op externe instanties, zoals gemeente, havenbedrijf en industrie. Teneinde onze bewonersbelangen te behartigen en ons woon-, werk- en leefklimaat te verbeteren. Om het stokje van de VWH, die dit vele jaren met veel betrokkenheid en dossierkennis heeft gedaan, over te nemen. Op 27 september en 16 oktober zijn twee bijeenkomsten gehouden om dit te onderzoeken. In totaal waren zo’n 20 betrokken bewoners én de gebiedscommissie aanwezig. Hieruit hebben we 4 personen ‘zo gek gekregen’ om zich beschikbaar te stellen voor het Algemeen Bestuur en 4 als zgn. thematrekkers. Hierna hebben we jullie allemaal aangeschreven, via de post en Facebook, om te peilen of ook jullie het belangrijk vinden om onze krachten te bundelen. De uitkomst was overweldigend: 135 huishoudens ofwel 20% hebben hier positief op gereageerd! Ook hebben meer dan 30 bewoners zich aangemeld om een actieve rol te willen spelen. Door mee te denken, verbindingen te leggen, hand- en spandiensten te leveren of ‘de kar te trekken’ als Thematrekker over een onderwerp, wat je na aan het hart ligt. Geen ‘lullers’, maar ‘poetsers’. Daar houden we van! We gaan dus door! De komende maanden zullen we ons organiseren. Door financiering veilig te stellen, een stichting op te richten, onze denk- en werkkracht te bundelen en jullie te betrekken via Heijplaat Post en Heijplaat Online (website, Facebook, Instagram, Twitter). We nodigen iedereen uit om volger te worden van www.facebook.com/HeijplaatOnline. Om actueel nieuws te kunnen volgen. Onszelf van nieuwtjes te voorzien via info@heijplaatonline.com en jullie meningen te delen via online peilingen.

Geef een reactie